Hoe inzicht in persoonlijkheid zorgt voor meer begrip in de liefde

8 min. leestijd

Passen bepaalde MBTI-persoonlijkheidstypes beter bij elkaar dan andere? In principe kunnen alle MBTI-types een succesvolle relatie hebben met elkaar. Het belangrijkste is dat je elkaars overeenkomsten en verschillen begrijpt en respecteert. 

In dit blog richten we ons op romantische relaties. Maar de inzichten zijn ook toepasbaar op relaties met vrienden, collega’s, familie etc.

Wat trekt ons aan in andere MBTI-types?

Mensen voelen zich aangetrokken tot anderen omdat ze bepaalde persoonlijkheidskenmerken delen of omdat ze elkaar aanvullen. De twee kernletters van de 16 types vertellen je hoe je informatie opneemt en beslissingen neemt en alle MBTI-types kunnen worden onderverdeeld in deze vier groepen:

De middelste letters ST (ESTP, ESTJ, ISTP, ISTJ)

De middelste letters SF (ESFP, ESFJ, ISFP, ISFJ)

De middelste letters NF (ENFP, ENFJ, INFP, INFJ)

De middelste letters NT (ENTP, ENTJ, INTP, INTJ)

Als een ESTP bijvoorbeeld een ESTJ ontmoet, merken ze al snel dat ze overeenkomsten hebben en goed kunnen communiceren. Zelfs als ze in verschillende landen opgroeien, merken types met dezelfde twee middelste letters vaak dat ze gemeenschappelijke ervaringen hebben.

Als het gaat om wederzijdse aantrekkingskracht, is het meestal zo dat mensen dezelfde twee middelste letters hebben, maar vaak zijn de E/I voorkeuren of de J/P voorkeuren wel verschillend.

Trekken tegenpolen elkaar echt aan in de liefde?

Je hebt vast wel eens gehoord van het gezegde "opposites attract". En soms doen ze dat ook. Als het werkt, vul je elkaar aan en heb je een evenwichtige relatie.

Maar wanneer dit niet het geval is en tegenpolen niet goed samengaan, geeft MBTI een objectieve en onbevooroordeelde taal om onderlinge verschillen te begrijpen.

Veel psychologen, waaronder Carl Jung zelf, geloven dat we ons aangetrokken voelen tot iemand die totaal anders is omdat we hierdoor ons persoonlijk ontwikkelen. 

Myers-Briggs type gebruiken als hulpmiddel bij relaties

Er zijn twee dingen nodig om de Myers-Briggs Type Indicator in te zetten als relatietool en om een gezonde relatie na te streven:

1. Typeverschillen begrijpen

Voor jezelf is het al nuttig om je eigen MBTI-type en de dynamiek ervan te begrijpen. Maar voor het in stand houden van een succesvolle relatie is inzicht in elkaars persoonlijkheid cruciaal.

Want door te begrijpen wat je drijfveren zijn, wat je normen en waarden zijn, wat belangrijk voor je is, wat je stress geeft, hoe je gewaardeerd wilt worden, hoe je energie krijgt en hoe je je tijd graag indeelt, kun je ook beter begrijpen hoe je op al deze categorieën overeenkomt of verschilt met je partner.

2. Typeverschillen waarderen

Het is belangrijk om eerst begrip te krijgen, maar theoretisch gezien is dat heel iets anders dan waarderen zonder te oordelen.

Ik heb bijvoorbeeld een voorkeur voor INFJ en mijn partner heeft een voorkeur voor ISTP. Ik begrijp ons verschil in hoe we informatie opnemen - ik kijk eerst naar “the big picture” voor de toekomst (Intuition) en hij richt zich op het hier en nu en neemt informatie op via zijn vijf zintuigen (Sensing).

Het waarderen van deze verschillen houdt ook in dat je de goede eigenschappen die horen bij die verschillende persoonlijkheidsvoorkeuren erkent en waardeert. Als ik met mijn partner praat over projecten voor het verbeteren van onze woning, raak ik vaak gefrustreerd. Terwijl ik denk aan alle mogelijkheden hoe onze toekomstige keuken eruit zou kunnen zien, denkt mijn partner na over alle details van de keukenrenovatie en welke gereedschappen of materialen we nu nodig hebben om met de sloop te kunnen beginnen. 

Ik wil niet maandenlang nadenken over de lange lijst met spullen die we nodig hebben of hoe we een tijdelijk campingfornuisje moeten opzetten, want die informatie voelt vaak overweldigend en frustreert me. Mijn partner vindt het daarentegen zonde om zo ver vooruit te denken terwijl er nog zoveel kleine dingen uitgezocht moeten worden om dit voor elkaar te krijgen.

In plaats van gefrustreerd te raken, gebruik ik mijn kennis van de MBTI-types om te waarderen dat mijn partner me wijst op dingen waar ik normaal niet graag mee bezig ben. Het helpt me om mijn blinde vlekken in mijn eigen typevoorkeuren aan te pakken. Op dezelfde manier erkent mijn partner dat mijn langetermijnvisie ons helpt voor de toekomst, want al die ideeën samenbrengen in een samenhangende toekomstvisie is niet iets dat hij graag doet.

Het waarderen van de voorkeur van iemand anders, of die nu hetzelfde is als die van jou of juist het tegenovergestelde, gaat over dankbaarheid voor wat die persoon toevoegt aan de relatie. Je erkent dat de andere invalshoek jou aanvult om samen beter te zijn dan dat je alleen zou zijn.

Wat maakt een goede relatie?

Ken je het gevoel wanneer je iemand ontmoet en het meteen klikt? Soms komt dat omdat je iemand met dezelfde typevoorkeuren spreekt en diegene je begrijpt zonder dat je jezelf anders hoeft voor te doen.

A connection between two people is most likely when both people are tuned in and engaged, each feels that the other listens and hears.

— Carolyn Zeisset, The Art of Dialogue

Als we dit koppelen aan MBTI-type, ontstaat er verbinding wanneer aan de behoeften van iemand wordt voldaan op de volgende vier gebieden:

1. Tempo
2. Discussie en reflectie
3. Informatie verzamelen en conclusies trekken
4. Structuur en flexibiliteit

Eén ding is hier belangrijk. Het is de verantwoordelijkheid van de persoon die psychologische typen begrijpt om zich aan te passen aan de communicatiewijze van de persoon die hier niet mee bekend is.

Ik heb veel vrienden met dezelfde voorkeurstype als ik, INTJ.

Vrouwelijke INTJ-types zijn zeldzaam, toch heb ik in de loop der jaren een kring van vrouwelijke INTJ-vriendinnen opgebouwd uit allerlei hoeken en gaten. Als ik voor mijn werk op reis ben, neem ik contact op met een paar van deze vriendinnen en praten we meteen weer verder over dingen waar we jaren eerder over zijn begonnen, alsof er geen tijd is verstreken. Waarschijnlijk heb je zelf ook zoiets meegemaakt met jouw type. 

— Judi Grutter, MBTI-expert

Persoonlijkheidstype en liefde — een voorbeeld tussen INTJ en ENFP 

Een romantische relatie is anders dan een vriendschap. Toen ik verliefd werd op mijn partner, viel ik niet voor een INTJ. Het voorkeurstype van mijn partner is ENFP en daar hebben we het veel over gehad. We hebben veel gepraat over onze verschillen en hoe we elkaar aanvullen.

Maar toen moesten we leren om onze verschillen op een manier uit te drukken die bij elkaar aansloot.

Onze gedeelde voorkeur is Intuition, en in het geval van INTJ en ENFP delen we allebei een dominante voorkeur voor Intuition. Ik denk dat dit een persoonlijke relatie gemakkelijker maakt.

Wat betreft mogelijkheden zien we de wereld allebei op dezelfde manier. Zijn favoriete functie als ENFP is extraverted Intuition, en mijn favoriete functie als INTJ is introverted Intuition. ENFP’s verkennen de mogelijkheden in de buitenwereld en INTJ’s nemen de mogelijkheden door in hun binnenwereld.

— Judi Grutter, MBTI-expert

Onthoud dat typedynamiek een dieper inzicht biedt in het MBTI-type. In plaats van alleen te kijken naar de vier letters, vertelt typedynamiek je hoe al deze vier voorkeuren samenwerken als een geheel. Dit verklaart ook waarom er niet zoiets bestaat als iemand die alleen introvert of alleen extravert is. Alle mensen met een Extraversion-voorkeur hebben ook introverte eigenschappen in hun persoonlijkheid en andersom.

Je leest hier meer over typedynamiek.

Bij het nemen van beslissingen richt ik, als INTJ, mijn denkproces naar buiten en mijn partner (ENFP) naar binnen. 

Onze relatie ziet er ongeveer zo uit:

Ik (INTJ) zou een training die ik ga volgen op een interessante plek, communiceren als een uitgemaakte zaak (Thinking-Judging). 'Ik ga 2 dagen naar Chicago - ga je mee om je broer te zien?'

Hij zou reageren in de trant van: "Geweldig! Dan kunnen we mijn broer zien en met hem naar het theater gaan, en hem meenemen naar dat geweldige restaurant dat we zo lekker vinden. Daarna kunnen we naar Evansville rijden en mama opzoeken. En dan gaan we naar de stad om Jamie te zien.’

Alles binnen een tijdspan van 3 uur zag hij als een mogelijkheid en omdat hij zijn Intuition-voorkeur naar buiten richt, werd elk idee met betrekking tot de reis uitgesproken.

Op dat moment loopt mijn introverted Intuition over van mogelijkheden waarover ik nog niet heb kunnen nadenken. Dus het Thinking-Judging deel van mijn persoonlijkheid wil ze afsluiten.

"Wacht - het is slechts voor een korte training. We maken er echt geen voorjaarstrip van."

Door zijn niet-confronterende karakter stopt hij met het delen van zijn ideeën en verder gaan met andere dingen.

Ondertussen denk ik in mijn eentje verder na. Gebruik makend van mijn introverted Intuition zal ik me afvragen 'waarom gaan we niet even naar mama toe als we toch in de buurt zijn? Misschien is een roadtrip toch wel leuk.

Mijn voorkeur voor Intuition deed intern (introvert) wat zijn voorkeur voor Intuition extern deed (extravert) tijdens ons gesprek.

Vervolgens discussiëren we verder tijdens het avondeten. Inmiddels heeft hij de tijd gehad om zijn introverte voorkeur voor Feeling te gebruiken om beslissingen te nemen. 

‘Je hebt gelijk," zou hij zeggen. Het zou teveel zijn voor deze tijd van het jaar.

En ik had tijd gehad om mijn introverte Intuition te gebruiken.

'Je hebt gelijk,' zou ik zeggen. 'Het zou een geweldige kans zijn om andere mensen te zien.'

Hierbij hadden we een keuze. We konden heen en weer blijven gaan en mogelijk ruzie blijven maken, of we konden afstand nemen en kijken naar wat we deden en hoe we het deden. Gelukkig bestaat de MBTI!

Mijn partner moest leren mij niet te overweldigen met alle mogelijkheden en zijn ENFP-enthousiasme. En ik moest leren om hem niet de mond te snoeren als ik overdonderd werd door mijn INTJ-scepsis. Uiteindelijk overwint begrip, waardering en liefde alles.

— Judi Grutter, MBTI Expert