Malmberg

MBTI als gemeenschappelijke taal binnen Malmberg

Malmberg ondersteunt leerkrachten en docenten met waardevolle en praktische leeroplossingen, zodat iedere leerling zich kan ontplooien. “Ook vinden we het belangrijk dat onze eigen mensen zich blijven ontwikkelen”, aldus Diane van Peer, PMO-lead en interne MBTI trainer bij Malmberg. “Je bespreekt met je leidinggevende welke ambities je hebt en hoe je die kunt bereiken. Zo komen we tot een ontwikkeltraject op maat. Iemand bepaalt zelf z’n toekomst, samen geven we er invulling aan.” Voor de ontwikkeling van mensen en teams zet Malmberg sinds 2019 onder andere de Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) in.

Malmberg is een Nederlandse uitgeverij van educatieve leeroplossingen voor het basis-, voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs. In 2004 werd Malmberg onderdeel van Sanoma Learning en in 2012 nam de uitgever Bureau ICE over, een expert in het maken van toetsen en examens voor basisonderwijs, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.

Na de overname door Sanoma werd Malmberg steeds meer een matrixorganisatie, waarin teams rapporteren aan meerdere leidinggevenden.

Om de communicatie en samenwerking te versterken, besloot Malmberg in 2019 te starten met een MBTI-pilot met één team bij de business unit Basisonderwijs. De pilot was een groot succes. Mensen openden zich. Ze realiseerden zich dat ze altijd druk waren met werken, maar niet met elkaar als team. Deelnemers waren enthousiast en bespraken hun bevindingen met collega’s. Malmberg zag dit als kans om de MBTI-sessies uit te breiden voor de hele afdeling basisonderwijs.

Daarna ontstond ook de vraag bij een groep leidinggevenden; sommigen zijn vanuit hun inhoudelijke expertrol doorgegroeid naar een leidinggevende functie. Zij gaven aan behoefte te hebben aan het ontwikkelen van hun leiderschapskwaliteiten. Malmberg vroeg The Myers-Briggs Company om hierbij te ondersteunen.

The Myers-Briggs Company ontwikkelde samen met Malmberg een programma van drie workshops voor de leidinggevenden over leiderschap, vertrouwen, constructieve conflicten en besluitvorming. De MBTI vormde hierbij de rode draad.

Door het uitbreken van corona kon Malmberg helaas maar één sessie op kantoor houden. In maart 2020 paste de uitgever het programma snel aan naar een online format. “Ondanks corona zijn we toch doorgegaan. Dat vind ik mooi”, zegt Diane. “Het bedrijf had ook kunnen denken dat het te ingewikkeld zou worden. Ondanks dat de trainingen online werden gehouden, voelden mensen wel dat er aandacht voor elkaar was. We zien elkaar, we zijn bezig met elkaar. Ook in de online workshops zorgden we voor onderlinge interactie. We gaven de mensen opdrachten die ze in groepjes in break-out rooms bespraken.”

De leidinggevenden vonden de MBTI-sessies en inzichten zeer waardevol. Ze functioneerden vervolgens als MBTI-ambassadeurs naar de gehele organisatie.

De verkregen inzichten werkten door in de individuele ontwikkelingsgesprekken met hun teamleden. “We leren over onszelf en we leren over hoe we beter kunnen samenwerken. Dit gunnen we iedereen, was het overall sentiment”, zegt Diane. “Doordat het door deze groep goed werd uitgedragen, ontstond er meteen draagvlak voor de MBTI in de organisatie. Ik denk dat het heel goed is geweest om zo te starten”, voegt Eileen Koenraad-Montanus, ervaren teamcoach, psycholoog en associate-trainer bij The Myers-Briggs Company, toe.

In juni 2022 begon Malmberg met de uitrol van het programma in de gehele organisatie. Het programma bestond uit MBTI-feedbacksessies met alle medewerkers, en met functionele teams is vooral geoefend met het gebruik van de MBTI.

MBTI-feedbacksessies

In een periode van 3 weken werden MBTI-feedbacksessies gedaan met in totaal 140 medewerkers, in groepen van 12. Omdat er in korte tijd zoveel mensen deelnamen aan een feedbacksessie, kon iedereen zich via open inschrijving aanmelden. Een leuk bijkomend effect was dat alle collega’s door elkaar zaten. Dit leverde nieuwe contacten en leuke inzichten op. Zeker ook omdat er nieuwe medewerkers gestart waren bij Malmberg tijdens de coronapandemie die nauwelijks een collega live hadden gezien.

Elke teamsessie begon met een filmpje van de toenmalige CEO, waarin hij uitleg gaf over wat de MBTI voor hem heeft betekend, wat hij eraan heeft gehad en waarom het voor iedereen en alle teams goed zou kunnen werken. Hij was zo betrokken dat hij ook persoonlijk de aftrap deed bij een aantal teamsessies. De MBTI ging echt leven in de organisatie, mensen waren nieuwsgierig. Diane kreeg veel positieve reacties: “We hebben nu een gezamenlijke taal waar we echt iets mee kunnen”, was bijvoorbeeld feedback die ik kreeg.”

Gedegen bestfit proces

Malmberg past de MBTI ethisch en op een zeer gedegen manier toe. Na elke feedbacksessie ontvangen de deelnemers een email met hun MBTI-rapport, de MBTI-app en het e-boekje ‘Inleiding tot Type’. “Het komt nog wel eens voor dat mensen nog over hun type twijfelen. Met extra uitleg over de typedynamiek wordt dit meestal wel duidelijk”, zegt Diane. “Als tip geef ik altijd mee om ook naar het e-boekje Inleiding tot Type en de app te kijken. Of om met familie, vrienden of een collega te praten over hoe ze jou zien. Als mensen toch nog wat extra aandacht nodig hebben, nemen we samen het proces nog eens door. Dit duurt ongeveer 45 minuten. De meeste mensen die twijfelen over hun bestpassende type gaan door een persoonlijke ontwikkelingsfase, waardoor ze het lastig vinden om een keuze te maken. Ook durven ze soms een type niet te kiezen, omdat ze denken dat het geen populair of maatschappelijk gewenst type is binnen hun team. Dan leg ik uit dat elk type op een eigen unieke manier waarde aan het team toevoegt. Dan lukt het vaak wel om een keuze te maken.”

Verdiepende vervolgsessies

Nadat alle medewerkers een MBTI-feedbacksessie in groepsverband hadden doorlopen, gingen ze verder aan de slag in de oorspronkelijke teams. In deze teamsessies gingen ze aan de slag met verdiepende oefeningen en het gebruik van de MBTI in de praktijk.

De teamsessies werden aan alle teams aangeboden. Het was aan de leidinggevenden om met hun team in gesprek te gaan over welke thema’s ze wilden tackelen. Samen met Malmberg had The Myers-Briggs Company een menukaart gecreëerd bestaande uit de volgende vier thema’s:

  • Communicatie & feedback
  • Stress & Veerkracht
  • Effectieve besluitvorming
  • Omgaan met verandering

Crossfunctionele teamsessies

Uit de teamsessies kwam soms de wens naar voren om samen met een ander team te werken aan communicatie en samenwerken. Hiervoor hebben we gezamenlijke crossfunctionele teamsessies ontwikkeld. Bij deze gezamenlijke teamsessies hebben we de MBTI en de Piramide van Lencioni gebruikt om de onderste twee lagen van de piramide aan te pakken (vertrouwen en conflicten), ook met een schuin oog kijkend naar de organisatiecultuur. Hiermee lieten we zien dat de samenwerking nog fijner zou kunnen verlopen als er ook wordt besproken wat er niet goed loopt.

Diane: “Hier kwamen leuke gesprekken uit voort. ‘Jij bent altijd zo direct en dat vind ik zo lastig.’, ‘Ja, ik wil alleen de feiten op een rijtje zetten.’, ‘Maar ik vind de harmonie ook belangrijk.’ Iedereen reageert vanuit de eigen voorkeuren. Het helpt enorm om hierover te praten. Eigenlijk heeft iedereen dezelfde intentie; zo goed mogelijk het product op de markt brengen. Alleen de manier waarop mensen dat willen doen is verschillend.”

Tijdens deze gezamenlijke crossfunctionele teamsessies kwam de MBTI steeds terug, maar zijn ook andere teamelementen toegevoegd. Dit werkte versterkend.

Bureau ICE

Inmiddels hebben de medewerkers van Bureau ICE, dat een BV is van Malmberg, ook kennis gemaakt met de MBTI. “We hebben de uitrol bij Bureau ICE in 2023 gedaan volgens hetzelfde format als bij Malmberg”, zegt Diane. “De 100 medewerkers konden zich aanmelden voor de feedbacksessies via open inschrijving. Een bijkomend effect was ook hier dat nieuwe collega’s elkaar meteen beter leerden kennen .”

Vast onderdeel onboarding

De MBTI-feedbacksessies zijn inmiddels een vast onderdeel van het onboardingsproces bij zowel Malmberg als Bureau ICE. Nieuwe medewerkers ervaren deze als zeer waardevol.

Meer zelfbewustzijn, meer wederzijds begrip en waardering voor elkaar, en betere communicatie en samenwerking zijn de belangrijkste resultaten van de MBTI-sessies. De interactieve oefeningen in de teamsessies zorgden voor veel reflectie en gesprekken. “Iedereen werkt hard om de doelstellingen te behalen. Soms kunnen belangen van verschillende afdelingen conflicterend lijken en acties elkaar tegenwerken. Door de oefeningen zijn de verschillende afdelingen het gesprek aangegaan over hoe ze erin staan en hoe ze gezamenlijk de doelen van Malmberg kunnen bereiken.”

“Als we het binnen de organisatie hebben over teamcoaching of als er vanuit een team wordt aangekaard dat het niet zo lekker loopt binnen het team, krijg ik nu meteen de vraag ‘Kan jij mij helpen om te kijken of we de MBTI kunnen gebruiken’”, zegt Diane. “Soms vinden mensen de betekenis van de letters en de verschillende typen nog lastig. Desondanks zijn ze zich veel meer bewust van een gezamelijke taal, waarmee ze moeilijke gesprekken kunnen voeren of kunnen duiden hoe ze met communicatie en samenwerking kunnen omgaan. Zo was er een medewerker die altijd heel kritisch bevraagd werd tijdens zijn presentaties. Hij ging er hierdoor met lood in zijn schoenen naar toe. Deze persoon kon zich hier met de MBTI-kennis goed over uitspreken. Hierdoor ontstond er begrip voor het feit dat hij zich helemaal niet fijn en veilig voelde en het team hier anders en beter mee om kon gaan.”  

Levend houden

Om de MBTI levend te houden, heeft Malmberg een intranetpagina ‘Alles over MBTI’ ontwikkeld. Hier kunnen medewerkers maandelijkse updates, oefeningen, infographics, fun facts en feiten vinden. Dit zorgt ervoor dat mensen met elkaar continu weer het gesprek over de MBTI aangaan en de stof ophalen. Naast Diane hebben ook twee andere medewerkers het MBTI-kwalificatietraject afgerond. 

Malmberg probeert de teams mee te geven om niet alleen te kijken naar de functionele takenlijst, maar ook naar de actiepunten die zijn opgesteld rondom samenwerking en communicatie. Een aantal teams heeft om de twee weken een retrospective (‘geleend’ uit Agile werken). Hierin reflecteren ze met behulp van de MBTI op de voorgaande weken. Malmberg probeert de teams waarbij dit nog niet vanzelfsprekend is ook voor deze werkwijze te enthousiasmeren. 

Ook integreert Malmberg de MBTI in andere trajecten. “We hebben een incompany projectmanagementtraining gedaan met een extern bureau. Met oefeningen hebben we hier ook de MBTI in geïntegreerd. Mensen vinden het fijn om zo weer even met de MBTI te kunnen oefenen en het ook praktisch toe te passen in projectmanagement. Zo probeer ik haakjes te maken met de MBTI waar mogelijk”, vertelt Diane. 

Diane: “Door de MBTI echt uitgebreid aan bod te laten komen, dus niet alleen maar een enkele teamsessie te organiseren, maar echt een programma te ontwikkelen, hebben we een gezamenlijke taal geïntroduceerd voor meer verbinding en betere teamsamenwerking. Het is echt een succes geworden.” 

Door de MBTI echt uitgebreid aan bod te laten komen, hebben we een gezamenlijke taal geïntroduceerd voor meer verbinding en betere teamsamenwerking.

Diane van PeerPMO-lead bij Malmberg.