Fascinerend zelfbewust

Cogito Ergo Sum - ‘Ik denk dus ik ben’ – met die stelling gaf Decartes een flinke slinger aan de ontwikkeling van de moderne filosofie. Vierhonderd jaar later zijn wij nog altijd gefascineerd door het concept van het ‘zelf’ en vragen wij ons bijvoorbeeld af waar in ons lichaam onze identiteit is gelocaliseerd. Als psycholoog vind ik het iets wonderlijks; het besef van je eigen bestaan en de beleving van wat er in je geest omgaat. Hoe kan zoiets dat zo dicht bij jezelf staat tegelijkertijd zo complex en ongrijpbaar zijn?

Navigeren naar meer zelfbewustzijn

Zelfbewustzijn ligt aan de basis van een sterk en evenwichtig karakter, je leven doelgericht kunnen leiden met zingeving. Begrip krijgen over wie wij zijn en wat we nodig hebben van onszelf en van anderen. Redenen genoeg om een zoektocht te starten, rest alleen nog de vraag: waar moet je beginnen?

Sla je de coachingsliteratuur er op na, dan zul je zien dat er verschillende manieren zijn die bijdragen aan het vergroten van je bewustzijn. Meditatie bijvoorbeeld; door oefening je bewust worden van het hier-en-nu. Je doelen en prioriteiten opschrijven en bewuste afwegingen maken in tijd, geld en energie en de resultaten daarvan bijhouden. 

De inzet van psychologische instrumenten

Een andere belangrijke manier om het zelfbewustzijn te vergroten is het gebruik van psychometrische instrumenten. De Myers-Briggs Type Indicator® (MBTI) is een mooi startpunt bij (team)coaching, waarbij we op zoek gaan naar je ware zelf achter hetgeen je aan de buitenwereld laat zien. En hoe je ware zelf eruit ziet, dat kun jij alleen zelf bepalen. 

Soms tasten de teamleden in het duister als het gaat om hun eigen voorkeuren of patronen, want naast de duidelijk verlichte zone van zelfbewustzijn bestaat de blinde vlek van het onbekende, onbewuste of het onbeminde.

Dat terrein stap voor stap verder verlichten gaat vrijwel nooit zonder een pijnlijke confrontatie met jezelf en anderen. Sterker nog: vaak worden we ons pas bewust van onze patronen als we keer op keer tegen dezelfde dingen aanlopen of daarmee worden geconfronteerd door de mensen om ons heen, zowel in het werk als in je privé-omgeving. 

Steeds meer ruimte voor de ander

Zodra je zelfbewustzijn groeit zul je gaan ervaren dat er steeds meer ruimte komt om je af te vragen hoe dit voor een ander werkt. Het proces van mentaliseren wordt aangewakkerd; denkt die ander hetzelfde als ik, waar komt het gedrag van de ander vandaan, wat zijn de verschillen tussen ons en hoe kunnen we ondanks, of wellicht juist middels die verschillen optimaal samenwerken? 

Wat ik vaak terughoor van de teams die ik begeleid is; “Ik had niet gedacht dat ik zoveel over mezelf en mijn collega’s zou leren in een middag! De MBTI is ontzettend interessant en praktisch toepasbaar!”

Download onze gids over zelfbewustzijn.

Mayke is psycholoog, trainer en consultant bij The Myers-Briggs Company. Zij verzorgt samen met haar collega’s de kwalificatietrainingen voor onze instrumenten. Daarnaast is ze vaak op pad met onze klanten om hen als consultant en teamcoach te begeleiden bij (team)-ontwikkel vraagstukken.