MBTI profilering is meer dan denken in hokjes

3 min leestijd

"Weer zo'n persoonlijkheidsonderzoek waar je in een hokje wordt gestopt." Begrijpelijk dat sommige mensen dit denken, want het ziet er zelfs letterlijk uit als 16 hokjes. Toch kunnen we alle mensen over de hele wereld niet in 16 hokjes proppen. En dat is zeker niet het doel van de Myers Briggs Type Indicator. Sterker nog, de MBTI-inzichten geven je juist de handvatten om je ook buiten je natuurlijke gedrag (je 'hokje') te ontwikkelen. Andere mensen beter te begrijpen en zelf flexibeler om te gaan met situaties waarin jouw natuurlijke gedrag niet tot oplossingen of ontwikkeling leidt.

MBTI profilering is meer dan denken in hokjes

De Myers Briggs Type Indicator^® (MBTI^®) is een instrument dat persoonlijkheidstypen indeelt op basis van natuurlijke voorkeuren. Er bestaan geen goede of slechte voorkeuren en dus ook geen goede of slechte MBTI-types. Ieder mens is anders. Maar juist dat anders zijn maakt het soms moeilijk om elkaar goed te begrijpen. Kennis van jouw eigen MBTI-type kan je helpen meer inzicht te krijgen in jezelf en wat dit betekent voor de relatie met de mensen om je heen.

Volgens de MBTI-methodiek wordt onze persoonlijkheid gevormd door natuurlijke voorkeuren. Deze zijn niet voor iedereen hetzelfde. In de types staan de letters voor vier natuurlijke voorkeuren, gebaseerd op het gedachtegoed van Zwitsers psychiater Carl Jung (1875-1961), bekend door zijn analytische psychologie. Zijn theorie is door Katharine Cook Briggs en haar dochter Isabel Briggs Myers doorontwikkeld tot het huidige MBTI-instrument, inclusief de vertaling naar 16 types.

Ondanks het feit dat we praten over 16 persoonlijkheden is de MBTI niet bedoeld om mensen in hokjes te plaatsen. Integendeel, de inzichten bieden juist een stevige basis voor persoonlijke groei en professionele ontwikkeling. Het bewust leren kleuren buiten de hokjes helpt je anderen te begrijpen en jouw eigen natuurlijke voorkeur in te zetten op onverwachte terreinen.

De dynamiek in een persoonlijkheid

Het begint met te begrijpen dat elke persoonlijkheid dynamisch en complex is. Elk mens is uniek en kan zich in verschillende situaties anders gedragen. De vier dimensies van de MBTI vertellen slechts een deel van het verhaal. Er zijn een heleboel andere factoren die onze persoonlijkheid en gedrag beïnvloeden, zoals opvoeding, cultuur, levenservaringen en individuele interesses.

Een startpunt voor zelfontdekking

In plaats van te worden gezien als een beperkend label, zie ik het inzicht dat het MBTI-onderzoek geeft eerder als een startpunt voor ontwikkeling en groei. Een hulpmiddel om inzicht te geven in sterke punten, voorkeuren en potentiële blinde vlekken. Door ons bewust te worden van deze kanten van onszelf, kunnen we gericht werken aan evenwichtiger en flexibeler gedrag in zowel privé als zakelijke omstandigheden.

Flexibiliteit en aanpassingsvermogen

Eén van de mooiste kanten van de menselijke persoonlijkheid is het vermogen om te leren, te groeien en ons aan te passen. Ongeacht ons best-fit MBTI-type, hebben we allemaal het vermogen om gedrag aan te passen aan verschillende situaties en omstandigheden. Zoals we met de rechterhand - voor de meeste mensen - gewend zijn te schrijven, maar in een onverwachte situatie (rechterhand in het gips) ook kunnen leren om dit met links te doen. Zelfs al hebben we een voorkeur voor een bepaalde manier van handelen, we kunnen nieuwe vaardigheden ontwikkelen die ons in staat stellen ook de andere kant van onze natuurlijke voorkeur in te zetten.

Het omarmen van diversiteit

Juist het rubriceren van de verschillen in persoonlijkheid van mensen maakt het makkelijker om de diversiteit in een team of samenwerkingsvorm te omarmen. Verschillende persoonlijkheidstypes brengen ieder hun eigen unieke sterke punten en bijdragen met zich mee naar de tafel. Door de verschillen te erkennen en te waarderen, kunnen we effectiever samenwerken en een meer inclusieve en ondersteunende omgeving creëren voor feedback, groei en ontwikkeling.

Situationeel gedrag

Laten we de 16 ‘hokjes’ eens beschouwen als een huis met 16 kamers. In één van de kamers voelen we ons het lekkerst, daarin trekken we ons terug als we moeten opladen. Voor veel mensen voelt dit als onze eigen slaapkamer van vroeger. Toch kunnen we niet altijd in onze slaapkamer zijn, er zijn ook situaties die beter passend zijn in een andere kamer. Deze metafoor maakt duidelijk dat mensen in staat zijn om zich in alle kamers te begeven, maar toch blijft de ene kamer prettiger voelen dan de andere.

‍Kortom: in plaats van ons beperkt te voelen door ons MBTI-type, kunnen we het beschouwen als een gids op onze reis naar zelfontplooiing. Het biedt ons inzicht in wie we zijn, maar geeft geen strakke grenzen aan. Het is geen oordeel over of excuus voor gedrag. Door flexibel te zijn, ons aan te passen aan verandering en te streven naar voortdurende persoonlijke ontwikkeling, kunnen we ons potentieel benutten.

Laat jouw MBTI type niet je hokje zijn, het gaat er juist om dat je buiten de hokjes leert kleuren, want daar zit je persoonlijke ontwikkeling!

Saskia Oude Aarninkhof, Saskia Mens & Organisatie
Management Mentor – Adviseur Organisatie Ontwikkeling – MBTI Professional