Kernkarakters en extreme stress

Gebruik Typedynamiek om reacties op extreme druk te begrijpen

Gratis materialen om te downloaden om te illustreren wat er met onze persoonlijkheid gebeurt als we onder extreme stress staan.

Als u bekend bent met de MBTI®, dan weet u wellicht dat extreme stress bekend staat als ‘in the grip’ zijn van uw ondergeschikte functie. Er zijn veel uitstekende documenten beschikbaar over dit onderwerp, bijvoorbeeld de boeken van Naomi Quenk. Deze zijn nu aangevuld met nieuwe afbeeldingen: Kernkarakters onder extreme stess.

Als we onder druk staan, hebben we de neiging om terug te vallen op ons meest vertrouwde deel van onze persoonlijkheid - ons belangrijkste Kernkarakter (de dominante functie). Als de stress extreem wordt of te lang aanhoudt, putten we de dominante functie uit en neemt ons tegenovergestelde Kernkarakter (de ondergeschikte functie) het over.  

In termen van Typedynamiek, raken we in de greep van onze ondergeschikte functie ofwel dat deel van onze persoonlijkheid dat we het minst gebruiken en ontwikkeld hebben. Mensen die dit proces hebben ervaren, vonden het overweldigend, ze gedroegen en voelden zich niet als zichzelf en hebben achteraf vaak spijt van hun gedrag. 

Onder extreme stress, wordt ons belangrijkste Kernkarakter overgenomen door het tegenovergestelde Kernkarakter (ondergeschikte functie). Maar in deze gestresste vorm ziet het vierde Kernkarakter er heel anders uit dan in de normale vorm, zoals getoond in de Inside-Outside Typies. De Kernkarakters onder extreme stress zijn ontworpen om dit punt te illustreren.

De volgende voorbeelden laten de overgang zien van de normale, 'hig-performance' staat naar alledaagse stress en extreme stressreacties.

De Verkenner is het belangrijkste Kernkarakter voor zowel de ENTP als ENFP. Onder alledaagse stress leunen verkenners teveel op hun favoriete Etraverted iNtuition, waardoor ze fanaten worden en meer ideeen genereren dan ze aankunnen. Onder extreme of langdurige stress kan de Verkenner geobsedeerd raken van kleine details die ze als uiterst belangrijk gaan beschouwen. Ze zijn dan in de greep van Introverted Sensing (het Kernkarakter de Beheerder) - maar in een onvolwassen, slecht beoefende en obsessieve vorm, heel anders dan hoe dit Kernkarakter eruit ziet bij ISFJ en ISTJ. Om uit ‘the grip’ te komen, moeten Verkenners aangemoedigd worden om  ‘nee’  te zeggen en hun grenzen te bepalen.  Ze moeten bewust Thinking /Feeling inzetten om prioriteiten te stellen en weer perspectief te krijgen.

In the grip

De INTP en ISTP delen het Kernkarakter De Analist. Onder alledaagse denken ze alleen nog maar in logica en zoeken ze naar de perfecte oplossing. 

Onder extreme of langdurige stress, raken Analisten in de greep van Extraverted Feeling (Kernkarakter De Verzorger). Dit ziet er opnieuw heel anders dan hoe dit Kernkarakter zich uitdrukt als belangrijkste drijfveer voor ESFJ's en ENFJ's. Een Analist onder extreme stress kunnen emotionele uitbarstingen krijgen, meestal naar de mensen die het dichtst bij hun staan en vooral als ze worden 'uitgelokt' om uit hun eenzame analyse te komen.  

Om uit de grip te komen, hebben Analisten tijd voor zichzelf nodig en helpt het ze om te praten met iemand die goed kan luisteren en die hun kan aanmoedigen om de feiten nog eens te bekijken en/of  te zoeken naar nieuwe perspectieven, bijvoorbeeld door hun Sensing en/of iNtuition functie aan te spreken.

In the grip

Samengevat, het meest zichtbare kenmerk van extreme stress is dat Extraversion-types erg rustig kunnen worden en Introversion-types boos uit kunnen vallen. Tegelijkertijd verliezen alle Typen onder extreme stress hun gebruikelijk balans tussen informatie opnemen (Perceiving) en beslissingen nemen (Judging) en blijven ze hangen in een functie. Om weer in balans te komen, moeten aan beide aspecten van iemands persoonlijkheid aandacht besteed worden.